Leiderschapsstijlen: welk type leider ben jij?
Houd je van veel sturing of laat jij liever je medewerkers los? Geef je veel ondersteuning of vind je dat je medewerkers dat minder nodig hebben? Of kijk jij liever wat het team nodig heeft in het moment en pas je je daarop aan?
Vier leiderschapsstijlen
Als leider speel je in op wat je team nodig heeft. Er is veel theorie over verschillende leiderschapsstijlen. In dit stuk houden we het simpel en kiezen we voor het model van Paul Hersey & Ken Blanchard. Dit model gebruikt vier stijlen. Te weten: sturen/leiden, coachen/begeleiden, steunen en delegeren. Waar herken jij je team en jezelf het meeste in?
- Leiderschapsstijl: sturen/ leiden
Bij deze leiderschapsstijl geef je duidelijke en gedetailleerde instructies. Je oefent controle uit op de uitvoering ervan. Je biedt weinig ondersteuning en bent heel sturend. De persoonlijke ontwikkeling van je medewerkers heeft geen prioriteit, maar resultaten halen wél en daar stuur je strak op. Je gaat er van uit dat medewerkers niet zo gemotiveerd zijn en de taak pas na duidelijke instructies kunnen afronden. In een callcenter zie je dit vaak.
Uitdaging: de verbinding met je team. Je ziet hier vaker een hoog verloop. Als je de verbinding en de menselijke kant op een andere manier kunt oplossen, kun je mensen weer wat beter aan je binden.
Toen ik in de Provinciale Staten zat als Statenlid, heb ik eens de fout gemaakt deze leiderschapsstijl verkeerd toe te passen bij de organisatie van een bijeenkomst. Ik wilde heel graag Creatief Ondernemerschap boosten in Overijssel en wilde mij graag ‘bemoeien’ met de organisatie van de bijeenkomst. Zeker toen de aanmeldingen wat tegenvielen, sprong ik in de actiestand. De betreffende ambtenaren kregen zo wel erg weinig ruimte om hún werk te doen en ik stuitte op weerstand. Ik mocht de uitvoering loslaten en weer terugkomen in mijn eigen rol. Zodra ik dit zag bij mezelf, ben ik snel overgeschakeld naar delegeren, zie 4.
2. Leiderschapsstijl: coachen
Je vindt je medewerkers vaardig genoeg om het werk uit te voeren, maar merkt dat ze extra motivatie kunnen gebruiken. De focus ligt op het motiveren en ontwikkelen van je medewerkers: je zet ze in hun kracht en daagt ze uit om successen te behalen. Bij deze leiderschapsstijl motiveer je mensen de kant op te gaan die jij voor ogen hebt. Je gaat het gesprek aan en probeert erachter te komen, wat hen zou helpen om motivatie te vinden, zich te ontwikkelen en te excelleren. Je staat open om in gesprek te gaan en vraagt hun wat zij van je nodig hebben. Je geeft veel ondersteuning en veel sturing.
Deze stijl paste ik wel eens toe als HRM-studenten ‘geen zin’ hadden in een vak dat ik gaf of er even ‘doorheen’ zaten bij het afronden van hun opleiding. Zo heb ik eens een student opgebeld vlak voor de deadline. Hij mij namelijk gemaild dat hij wel een half jaar wilde wachten met het inleveren van zijn scriptie, want hij ‘zat er doorheen’. Ik heb hem in het gesprek weten te overtuigen, tóch zijn laatste hand te leggen aan zijn scriptie door hem moed in te praten en in zijn kracht te zetten.
Na een maand kreeg ik een cadeau van hem. Hij was zo opgelucht dat hij geslaagd was! Hij deed nu een andere studie en straalde zichtbaar. ‘Ik ben zo dankbaar dat je mij hebt gebeld, anders had ik hier nu niet zo gestaan.’
3. Leiderschapsstijl: steunen
Als je medewerkers heel gemotiveerd zijn, maar nog niet helemaal zelfstandig de taken uit kunnen voeren, gebruik je deze leiderschapsstijl. Je gaat met je medewerkers in gesprek en vraagt ze wat ze nodig hebben om hun werk beter uit te kunnen voeren. Je ondersteunt vervolgens het team in het vraagstuk ‘hoe’ zij hun werk het beste kunnen uitvoeren. Je bepaalt met het team hoe en wat ze hierbij kunnen gebruiken. Je geeft ze meestal wat kleinere taken die ze succesvol kunnen afronden. Je geeft ze complimenten over de afgeronde taken. Door de succeservaringen groeit het zelfvertrouwen en kan de medewerker steeds meer aan. Samen reflecteer je en je laat de medewerker persoonlijk groeien. Je biedt veel ondersteuning en weinig sturing.
Regelmatig coach ik zelfstandig ondernemers (in spe). Zij willen heel graag persoonlijk en bedrijfsmatig groeien, maar weten vaak nog niet ‘hoe’. Met heldere gesprekken kijken we wat ze écht willen en wat ‘klopt’ in het veld. Daarna maken we een intuïtief stappenplan zodat het helder wordt hoe ze het doel kunnen bereiken. Dit stappenplan bestaat uit kleinere stappen, zodat je zin krijgt om vol vertrouwen de volgende stap te zetten. Lukt het een keer niet? We reflecteren samen en met mijn helderziendheid kijken we wat helpt. Om van daaruit weer vol vertrouwen de volgende stap te zetten.
Kijk ook eens bij de referenties van klanten voor hun inspirerende persoonlijke groei.
4. Leiderschapsstijl: delegeren
Je medewerkers zijn gemotiveerd én kunnen zelfstandig prima hun werk uitvoeren. Je kiest dan voor de leiderschapsstijl delegeren. Je geeft je medewerkers weinig ondersteuning en weinig sturing. Je geeft ze alle ruimte om het werk uit te voeren, inclusief alle bevoegdheden om snel beslissingen te nemen en in te spelen op wat het project op dat moment vraagt. Je besteedt je aandacht aan het verscherpen van de visie en ontwikkeling van het bedrijf. Je blijft de ontwikkeling van je medewerkers polsen. Je blijf uiteraard eindverantwoordelijke voor het resultaat. Je gaat in gesprek met je medewerkers en geeft dan feedback en luistert naar hen. Je geeft ze complimenten voor hun werk.
Deze leiderschapsstijl paste ik meestal toe bij de organisatie van de Startstraat. Ik vroeg (regelmatig samen met Judith van Oostrom) hier ongeveer 25 ondernemers en medewerkers van organisaties zoals de Belastingdienst voor. Deze waren allen expert op hun gebied, van logo-ontwerp, profielfoto’s maken, coaching tot administratie. Ik vertrouwde volledig op hun expertise en dat ze graag samen een dag ondernemers in spe wilden helpen om hen een kickstart te geven van droom naar bedrijf. En dat ging geweldig! Ik hielp hen als dat nodig was met praktische zaken en verder gaf ik alle ruimte om hun ding te doen. Zo hebben we samen, in wisselende samenstelling, meer dan duizend ondernemers een kickstart gegeven. Kicken!
Situationeel leiderschap: welke leiderschapsstijl heeft mijn team nodig?
Wat heeft je team nodig? Dat verschilt dus als situaties, opdrachten en medewerkers veranderen. Je kijkt bovendien naar je team en wat het aan kan (de zogeheten taakvolwassenheid) en het doel dat je wil bereiken. Als je je leiderschapsstijl aanpast wanneer de situatie erom vraagt, heet dat situationeel leiderschap. Volgens verschillende onderzoeken leidt situationeel leiderschap tot meer plezier en minder verzuim onder je medewerkers. Het daagt de leidinggevende daarbij uit om zich persoonlijk te ontwikkelen en te groeien.
Fijn als iemand met je meekijkt? Ik kijk graag met je mee.
